॥ वाल्मीकि रामायण – किष्किन्धाकाण्ड ॥
॥ vālmīki rāmāyaṇa – kiṣkindhākāṇḍa ॥

॥ सर्ग-४५॥
॥ sarga-45॥

Перевод с санскрита: Анна Устюгова

गतेषु वानरेन्द्रेषु रामः सुग्रीवमब्रवीत् ।
कथं भवान्विजानीते सर्वं वै मण्डलं भुवः ॥१॥
gateṣu vānarendreṣu rāmaḥ sugrīvamabravīt
kathaṃ bhavānvijānīte sarvaṃ vai maṇḍalaṃ bhuvaḥ
При шедших повелителях обезьян Рама сказал Cугриве: “Как ты знаешь всё про землю?”

सुग्रीवस्तु ततो राममुवाच प्रणतात्मवान् ।
श्रूयतां सर्वमाख्यास्ये विस्तरेण नरर्षभ ॥२॥
sugrīvastu tato rāmamuvāca praṇatātmavān
śrūyatāṃ sarvamākhyāsye vistareṇa nararṣabha
Сугрива, поклонившийся, затем Раме сказал: “Пусть будет услышано. Всё расскажу подробно, о бык среди людей!”

यदा तु दुन्दुभिं नाम दानवं महिषाकृतिम् ।
परिकालयते वाली मलयं प्रति पर्वतम् ॥३॥
yadā tu dundubhiṃ nāma dānavaṃ mahiṣākṛtim
parikālayate vālī malayaṃ prati parvatam
Когда же демона, по внешнему виду как бык, по имени Дундубхи преследует Вали к горе Малайе,

तदा विवेश महिषो मलयस्य गुहां प्रति ।
विवेश वाली तत्रापि मलयं तज्जिघांसया ॥४॥
tadā viveśa mahiṣo malayasya guhāṃ prati
viveśa vālī tatrāpi malayaṃ tajjighāṃsayā
Тогда вошёл бык в пещеру Малайи, также туда в Малайю вошёл в Вали с желанием убить того.

ततोऽहं तत्र निक्षिप्तो गुहाद्वारिविनीतवत् ।
न च निष्क्रमते वाली तदा संवत्सरे गते ॥५॥
tato’haṃ tatra nikṣipto guhādvārivinītavat
na ca niṣkramate vālī tadā saṃvatsare gate
Затем там я поставлен во входе в пещеру послушно, и тогда на протяжении прошедшего года Вали не вышел.

ततः क्षतजवेगेन आपुपूरे तदा बिलम् ।
तदहं विस्मितो दृष्ट्वा भ्रातृशोकविषार्दितः ॥६॥
tataḥ kṣatajavegena āpupūre tadā bilam
tadahaṃ vismito dṛṣṭvā bhrātṛśokaviṣārditaḥ
Затем наполнилась потоком крови тогда пещера. То увидев, я удивлённый стал, опечаленный из- за брата.

अथाहं कृतबुद्धिस्तु सुव्यक्तं निहतो गुरुः ।
शिलापर्वतसङ्काशा बिलद्वारि मया कृता ।
अशक्नुवन्निष्क्रमितुं महिषो विनशेदिति ॥७॥
athāhaṃ kṛtabuddhistu suvyaktaṃ nihato guruḥ
śilāparvatasaṅkāśā biladvāri mayā kṛtā
aśaknuvanniṣkramituṃ mahiṣo vinaśediti
Затем я решил: “Очевидно, старший убит.” Камень на гору в отверстие пещеры мною был установлен. “Неспособны выйти Махиша погибнет!”

ततोऽहमागां किष्किन्धां निराशस्तस्य जीविते ।
राज्यं च सुमहत्प्राप्तं तारा च रुमया सह ।
मित्रैश्च सहितस्तत्र वसामि विगतज्वरः ॥८॥
tato’hamāgāṃ kiṣkindhāṃ nirāśastasya jīvite
rājyaṃ ca sumahatprāptaṃ tārā ca rumayā saha
mitraiśca sahitastatra vasāmi vigatajvaraḥ
Затем я пришёл в Кишкиндху без надежды в его жизни. И очень большое царство было получено, и Тара с Румой вместе, и друзьями сопровождённый там я живу беззаботный.

आजगाम ततो वाली हत्वा तं दानवर्षभम् ।
ततोऽहमददां राज्यं गौरवाद्भययन्त्रितः ॥९॥
ājagāma tato vālī hatvā taṃ dānavarṣabham
tato’hamadadāṃ rājyaṃ gauravādbhayayantritaḥ
Затем пришёл Вали, убив того быка-демона. Потом скованный страхом я отдал царство из-за уважения.

स मां जिघांसुर्दुष्टात्मा वाली प्रव्यथितेन्द्रियः ।
परिकालयते क्रोधाद्धावन्तं सचिवैः सह ॥१०॥
sa māṃ jighāṃsurduṣṭātmā vālī pravyathitendriyaḥ
parikālayate krodhāddhāvantaṃ sacivaiḥ saha
Меня тот желавший убить с недоброй душой, взволнованный Вали преследуют от гнева, бегущего вместе с министрами.

ततोऽहं वालिना तेन सानुबन्धः प्रधावितः ।
नदीश्च विविधाः पश्यन्वनानि नगराणि च ॥११॥
tato’haṃ vālinā tena sānubandhaḥ pradhāvitaḥ
nadīśca vividhāḥ paśyanvanāni nagarāṇi ca
Затем я, тем Вали преследуемый, со своими вещами, наблюдал и разнообразные реки, леса и города.

आदर्शतलसङ्काशा ततो वै पृथिवी मया ।
अलातचक्रप्रतिमा दृष्टा गोष्पदवत्तदा ॥१२॥
ādarśatalasaṅkāśā tato vai pṛthivī mayā
alātacakrapratimā dṛṣṭā goṣpadavattadā
Затем мною  увидена похожая на зеркальную поверхность Земля схожая с огненной головнёй, которую носят вокруг.

ततः पूर्वामहं गत्वा दक्षिणामहमाश्रितः ।
दिशं च पश्चिमां भूयो गतोऽस्मि भयशङ्कितः ।
उत्तरां तु दिशं यान्तं हनुमान्मामथाब्रवीत् ॥१३॥
tataḥ pūrvāmahaṃ gatvā dakṣiṇāmahamāśritaḥ
diśaṃ ca paścimāṃ bhūyo gato’smi bhayaśaṅkitaḥ
uttarāṃ tu diśaṃ yāntaṃ hanumānmāmathābravīt
Затем Восточную я пойдя, на южную положившийся и в сторону западную дальше шедший, боявшийся опасности; мне идущему в северную сторону Хануман так сказал:

इदानीं मे स्मृतं राजन्यथा वाली हरीश्वरः ।
मतङ्गेन तदा शप्तो ह्यस्मिन्नाश्रममण्डले ॥१४॥
idānīṃ me smṛtaṃ rājanyathā vālī harīśvaraḥ
mataṅgena tadā śapto hyasminnāśramamaṇḍale
“Теперь мною вспомнено, о царь, как Вали, Повелитель обезьян, Матангой тогда проклятый в ту группу ашрамов

प्रविशेद्यदि वा वाली मूर्धास्य शतधा भवेत् ।
तत्र वासः सुखोऽस्माकं निरुद्विग्नो भविष्यति ॥१५॥
praviśedyadi vā vālī mūrdhāsya śatadhā bhavet
tatra vāsaḥ sukho’smākaṃ nirudvigno bhaviṣyati
если войдёт Вали, его голова станет 100 частной. Там у нас жилище будет удобное и безопасное.”

ततः पर्वतमासाद्य ऋश्यमूकं नृपात्मज ।
न विवेश तदा वाली मतङ्गस्य भयात्तदा ॥१६॥
tataḥ parvatamāsādya ṛśyamūkaṃ nṛpātmaja
na viveśa tadā vālī mataṅgasya bhayāttadā
Затем, достигнув горы Ришьямукхи, о Царский сын, тогда Вали не вошёл из-за страха Матанги.

एवं मया तदा राजन्प्रत्यक्षमुपलक्षितम् ।
पृथिवीमण्डलं कृत्स्नं गुहामस्म्यागतस्ततः ॥१७॥
evaṃ mayā tadā rājanpratyakṣamupalakṣitam
pṛthivīmaṇḍalaṃ kṛtsnaṃ guhāmasmyāgatastataḥ
Так мною тогда, о царь, воочию воспринят полный Круг Земли. Затем я отправился в пещеру.