04-Kiṣkindhākāṇḍa-सर्गः २१

॥ वाल्मीकि रामायण – किष्किन्धाकाण्ड ॥
॥ vālmīki rāmāyaṇa – kiṣkindhākāṇḍa ॥

॥ सर्ग-२१॥
॥ sarga-21॥

Перевод с санскрита: Анна Устюгова

ततो निपतितां तारां च्युतां तारामिवाम्बरात् ।
शनैराश्वासयामास हनूमान्हरियूथपः ॥१॥
tato nipatitāṃ tārāṃ cyutāṃ tārāmivāmbarāt ।
śanairāśvāsayāmāsa hanūmānhariyūthapaḥ ॥1॥
Затем упавшую Тару, как упавшую с неба звезду, медленно успокоил Хануман, обезьяний вожак.

गुणदोषकृतं जन्तुः स्वकर्मफलहेतुकम् |
अव्यग्रस्तदवाप्नोति सर्वं प्रेत्य शुभाशुभम् ॥२॥
guṇadoṣakṛtaṃ jantuḥ svakarmaphalahetukam |
avyagrastadavāpnoti sarvaṃ pretya śubhāśubham ॥2॥
После смерти спокойное существо получает всё то, обусловленное результатами своих действий, сделанное как добродетель и как недостаток, благое и неблагое.

शोच्या शोचसि कं शोच्यं दीनं दीनानुकम्पसे ।
कश्च कस्यानुशोच्योऽस्ति देहेऽस्मिन्बुद्बुदोपमे ॥३॥
śocyā śocasi kaṃ śocyaṃ dīnaṃ dīnānukampase ।
kaśca kasyānuśocyo’sti dehe’sminbudbudopame ॥3॥
Грустная ты кого оплакиваешь заслуживающего сострадания, грустному ты соболезнуешь. И кто, кого должен оплакивать в теле этом, похожем на пузырь.

अङ्गदस्तु कुमारोऽयं द्रष्टव्यो जीवपुत्रया ।
आयत्या च विधेयानि समर्थान्यस्य चिन्तय ॥४॥
aṅgadastu kumāro’yaṃ draṣṭavyo jīvaputrayā ।
āyatyā ca vidheyāni samarthānyasya cintaya ॥4॥
Ангада же сын этот пусть наблюдается той, чей сын жив, в будущем пусть обязанности по отношению к нему будут исполнены.

जानास्यनियतामेवं भूतानामागतिं गतिम् ।
तस्माच्छुभं हि कर्तव्यं पण्डितेनैह लौकिकम् ॥५॥
jānāsyaniyatāmevaṃ bhūtānāmāgatiṃ gatim ।
tasmācchubhaṃ hi kartavyaṃ paṇḍite naihalaukikam ॥5॥
Ты так понимаешь, что неподконтрольный приход и уход живых существ, от того разумный земное благо пусть совершает на этом свете.

यस्मिन्हरिसहस्राणि प्रयुतान्यर्बुदानि च ।
वर्तयन्ति कृतांशानि सोऽयं दिष्टान्तमागतः ॥६॥
yasminharisahasrāṇi prayutānyarbudāni ca ।
vartayanti kṛtāṃśāni so’yaṃ diṣṭāntamāgataḥ ॥6॥
В котором обезьян тысячи, миллионы и сотни миллионов заставляют существовать, он, тот на которого рассчитывают, отправился на смерть.

यदयं न्यायदृष्टार्थः सामदानक्षमापरः ।
गतो धर्मजितां भूमिं नैनं शोचितुमर्हसि ॥७॥
yadayaṃ nyāyadṛṣṭārthaḥ sāmadānakṣamāparaḥ ।
gato dharmajitāṃ bhūmiṃ nainaṃ śocitumarhasi ॥7॥
Что тот, чья логика ясна, тот, для кого является наивысшим равенство, щедрость, терпеливость отправился в обитель для погибших праведно. Ты не должна оплакивать.

सर्वे च हरिशार्दूलाः पुत्रश्चायं तवाङ्गदः ।
हर्यृक्षपतिराज्यं च त्वत्सनाथमनिन्दिते ॥८॥
sarve ca hariśārdūlāḥ putraścāyaṃ tavāṅgadaḥ ।
haryṛkṣapatirājyaṃ ca tvatsanāthamanindite ॥8॥
И все лучшие из обезьян, и сын этот твой Ангада, и обезьян медведей повелителя царство, с тобой находящиеся под защитой, о безупречная.

ताविमौ शोकसन्तप्तौ शनैः प्रेरय भामिनि ।
त्वया परिगृहीतोऽयमङ्गदः शास्तु मेदिनीम् ॥९॥
tāvimau śokasantaptau śanaiḥ preraya bhāmini ।
tvayā parigṛhīto’yamaṅgadaḥ śāstu medinīm ॥9॥
Эти оба, мучимые страданиями, медленно заставляют действовать, о красавица, тобой окружённый этот Ангада пусть управляет землёй.

सन्ततिश्च यथा दृष्टा कृत्यं यच्चापि साम्प्रतम् ।
राज्ञस्तत्क्रियतां सर्वमेष कालस्य निश्चयः ॥१०॥
santatiśca yathā dṛṣṭā kṛtyaṃ yaccāpi sāmpratam ।
rājñastatkriyatāṃ sarvameṣa kālasya niścayaḥ ॥10॥
И каким видится продолжение, и что должно быть сделано теперь, всё, то пусть будет сделано для царя. Вот решение времени.

संस्कार्यो हरिराजस्तु अङ्गदश्चाभिषिच्यताम् ।
सिंहासनगतं पुत्रं पश्यन्ती शान्तिमेष्यसि ॥११॥
saṃskāryo harirājastu aṅgadaścābhiṣicyatām ।
siṃhāsanagataṃ putraṃ paśyantī śāntimeṣyasi ॥11॥
Должен быть подготовлен царь обезьян, и пусть будет окроплен Ангада, видящая сына пришедшего на трон ты обретешь покой.

सा तस्य वचनं श्रुत्वा भर्तृव्यसनपीडिता ।
अब्रवीदुत्तरं तारा हनूमन्तमवस्थितम् ॥१२॥
sā tasya vacanaṃ śrutvā bhartṛvyasanapīḍitā ।
abravīduttaraṃ tārā hanūmantamavasthitam ॥12॥
Та Тара, его речь услышав, измученная невзгодами супруга, ответ сказала Хануману, стоящему.

अङ्गदप्रतिरूपाणां पुत्राणामेकतः शतम् ।
हतस्याप्यस्य वीरस्य गात्रसंश्लेषणं वरम् ॥१३॥
aṅgadapratirūpāṇāṃ putrāṇāmekataḥ śatam ।
hatasyāpyasya vīrasya gātrasaṃśleṣaṇaṃ varam ॥13॥
Лучшие объятия этого убитого героя, чем сто сыновей, соответствующих Ангаде с одной стороны.

न चाहं हरिराजस्य प्रभवाम्यङ्गदस्य वा ।
पितृव्यस्तस्य सुग्रीवः सर्वकार्येष्वनन्तरः ॥१४॥
na cāhaṃ harirājasya prabhavāmyaṅgadasya vā ।
pitṛvyastasya sugrīvaḥ sarvakāryeṣvanantaraḥ ॥14॥
И я не распоряжаюсь обезьяньим царём или Ангадой, дядя его Сугрива, ближайший во всех делах.

न ह्येषा बुद्धिरास्थेया हनूमन्नङ्गदं प्रति ।
पिता हि बन्धुः पुत्रस्य न माता हरिसत्तम ॥१५॥
na hyeṣā buddhirāstheyā hanūmannaṅgadaṃ prati ।
pitā hi bandhuḥ putrasya na mātā harisattama ॥15॥
Ведь этот вопрос не должен подниматься по поводу Ангады, о Хануман, ведь отец для сына друг, а не мать, о лучший из обезьян.

न हि मम हरिराजसंश्रयात्क्षमतरमस्ति परत्र चेह वा ।
अभिमुखहतवीरसेवितं शयनमिदं मम सेवितुं क्षमम् ॥१६॥
na hi mama harirājasaṃśrayātkṣamataramasti paratra ceha vā ।
abhimukhahatavīrasevitaṃ śayanamidaṃ mama sevituṃ kṣamam ॥16॥
Ведь у меня нет более подходящего, чем опора на царя обезьян и в этом мире, и в другом. Для меня подходящее – это почтить это ложе, почтённое героем,  убитым на глазах.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *