Перевод с санскрита: Анна Устюгова
अनेकशतसाहस्रीं विषण्णां हरिवाहिनीम् ।
जाम्बवान्समुदीक्ष्यैवं हनुमन्तमथाब्रवीत् ॥१॥
anekaśatasāhasrīṃ viṣaṇṇāṃ harivāhinīm ।
jāmbavānsamudīkṣyaivaṃ hanumantamathābravīt ॥1॥
अनेक (aneka) – много, शत (śata) – сто, साहस्री (sāhasrī) – тысячная, अनेकशतसाहस्रीम् (anekaśatasāhasrīm) – много сотен тысячную, विषण्णाम् (viṣaṇṇām) – печальную,हरिन् (harin) – обезьяна, वाहिनी (vāhinī) – армия, हरिवाहिनीम् (harivāhinīm) – обезьянью армию, जाम्बवान् (jāmbavān) – Джамбаван, समुदीक्ष्य (samudīkṣya) – заметив, एवम् (evaṃ) – так, हनुमन्तम् (hanumantam) – Хануману, अथा (athā) – так, अब्रवीत् (аbravīt) – сказал.
Много сотен тысячную печальную обезьянью армию заметив, Джамбаван так сказал Хануману.
________________________________________________________
वीर वानरलोकस्य सर्वशास्त्रविदां वर ।
तूष्णीमेकान्तमाश्रित्य हनुमन्किं न जल्पसि ॥२॥
vīra vānaralokasya sarvaśāstravidāṃ vara ।
tūṣṇīmekāntamāśritya hanumankiṃ na jalpasi ॥2॥
वीर (vīra) – О, герой, वानर (vānara) – обезьяна, लोकस्य (lokasya) – мира, वानरलोकस्य (vānaralokasya) – мира обезьян, सर्व (sarva) – все, शास्त्र (śāstra) – учение, шастры, विदाम् (vidām) – (из) знающих,सर्वशास्त्रविदाम् (sarvaśāstravidām) – (из) знающих все шастры, वर (vara) – самый лучший, तूष्णीम् (tūṣṇīm) – тихо, एकान्तम् (ekāntam) – одиночество, आश्रित्य (āśritya)- погрузившись, हनुमन् (hanuman) – о,Хануман, किम् (kim) – почему, न जल्पसि (na jalpasi) – не говоришь.
О, герой, самый лучший из знающих все шастры мира обезьян, тихо в одиночество погрузившись, о, Хануман, почему не говоришь?
________________________________________________________
हनुमन्हरिराजस्य सुग्रीवस्य समो ह्यसि ।
रामलक्ष्मणयोश्चापि तेजसा च बलेन च ॥३॥
hanumanharirājasya sugrīvasya samo hyasi ।
rāmalakṣmaṇayoścāpi tejasā ca balena ca ॥3॥
हनुमन् (hanuman) – о, Хануман, हरिन् (harin)- обезьяна, राजस्य (rājasya) -царя, हरिराजस्य (harirājasya)-царя обезьян, सुग्रीवस्य (sugrīvasya) – Сугривы, समो (samo) – равный, हि (hi) – ибо, असि (asi) – ты есть, रामलक्ष्मणयोः (rāmalakṣmaṇayoḥ) – Рамы и Лакшманы, च (ca) – и, अपि (api) – также, तेजसा (tejasā) – блеском, величием, च (ca) – и, बलेन (balena) – силой, च (ca) – и.
О, Хануман, ибо ты есть равный царю обезьян Сугривы и Рамы и Лакшманы также и величием, и силой.
________________________________________________________
अरिष्टनेमिनः पुत्रो वैनतेयो महाबलः ।
गरुत्मानिव विख्यात उत्तमः सर्वपक्षिणाम् ॥४॥
ariṣṭaneminaḥ putro vainateyo mahābalaḥ ।
garutmāniva vikhyāta uttamaḥ sarvapakṣiṇām ॥4॥
अरिष्टनेमिनः (ariṣṭaneminaḥ) – Ариштанемина, पुत्रो (putro) – сын, वैनतेयो (vainateyo) – Вайнатея, महाबलः (mahābalaḥ) – великосильный, गरुत्मान् (garutmān) – Гаруда, (крылатый), इव (iva) – как, विख्यात (vikhyāta) – известный, उत्तमः (uttamaḥ) – лучший, सर्व (sarva) – все, पक्षिणाम् (pakṣiṇām) – (из) птиц.
Ариштанемина, сын Вайнатея, великосильный, известный как Гаруда – лучший (из) всех птиц.
________________________________________________________
बहुशो हि मया दृष्टः सागरे स महाबलः ।
भुजगानुद्धरन्पक्षी महावेगो महायशाः ॥५॥
bahuśo hi mayā dṛṣṭaḥ sāgare sa mahābalaḥ ।
bhujagānuddharanpakṣī mahāvego mahāyaśāḥ ॥5॥
बहुशो (bahuśo) – многократно, हि (hi) – ведь, मया (mayā) – мною, दृष्टः (dṛṣṭaḥ) – увиденный, सागरे (sāgare) – (в) море, स (sa) – он, тот, महाबलः (mahābalaḥ) – великосильный, भुजगान् (bhujagān) – змей, उद्धरन् (uddharan) – вынимающий, पक्षी (pakṣī) – крылатый, महावेगो (mahāvego) – великобыстрый, महायशाः (mahāyaśāḥ) – великославный.
Многократно мною увиденный он великосильный в море змей вынимающий, крылатый, великобыстрый, великославный.
________________________________________________________
पक्षयोर्यद्बलं तस्य तावद्भुजबलं तव ।
विक्रमश्चापि वेगश्च न ते तेनापहीयते ॥६॥
बलं बुद्धिश्च तेजश्च सत्त्वं च हरिसत्तम ।
pakṣayoryadbalaṃ tasya tāvadbhujabalaṃ tava ।
vikramaścāpi vegaśca na te tenāpahīyate ॥6॥
balaṃ buddhiśca tejaśca sattvaṃ ca harisattama ।
पक्षयोः (pakṣayoḥ) – крыльев, यत् (yat) – которого, बलम् (balam) – сила, तस्य (tasya) – его, तावत् (tāvat) – настолько больше, भुज (bhuja) – змея, बलम् (balam), तव (tava) – у тебя, विक्रमः (vikramaḥ) – героизм, च (ca) – и, अपि (api) – также, वेगः (vegaḥ) – сила, च (ca) – и, न (na) – не, ते (te) – твои, तेन (tenа) – им, अपहीयते (аpahīyate) – упускается
बलम् (balam)- сила, बुद्धिः (buddhiḥ) – разум, च (ca) – и, तेजस् (tejas) – блеск, च (ca) – и, सत् (sat) – праведность, святость, त्वम् (tvam) – твои, च (ca) – и, हरिन् (harin)- обезьяна, सत्तम (sattama) – наилучший (из)
Настолько большая рук сила у тебя, как сила его крыльев. И героизм также, и сила твои ему не уступают, сила и разум, блеск и праведность твои, о Наилучший из обезьян!
________________________________________________________
विशिष्टं सर्वभूतेषु किमात्मानं न बुध्यसे ॥७॥
viśiṣṭaṃ sarvabhūteṣu kimātmānaṃ na budhyase ॥7॥
विशिष्टम् (viśiṣṭam) – выдающийся, सर्व (sarva) – всех, भूतेषु (bhūteṣu) – (среди) живых существ, किम् (kim) – почему, आत्मानम् (ātmānam) – себя, न (na) – не, बुध्यसे (budhyase) – считаешь
Почему не считаешь себя выдающимся из всех живых существ?
________________________________________________________
अप्सराप्सरसां श्रेष्ठा विख्याता पुञ्जिकस्थला ।
अञ्जनेति परिख्याता पत्नी केसरिणो हरेः ॥८॥
apsarāpsarasāṃ śreṣṭhā vikhyātā puñjikasthalā ।
ajñaneti parikhyātā patnī kesariṇo hareḥ ॥8॥
अप्सरा (apsarā) – апсары, небесные девы, अप्सरसाम् (apsarasām) – (среди) апсар, श्रेष्ठा (śreṣṭhā) – красивейшая, विख्याता (vikhyātā) – известная, पुञ्जिकस्थला (puñjikasthalā) – Пунжикастхала, अञ्जन (añjanа) – Анжана, इति (iti) – так (кавычки), परिख्याता (parikhyātā) – названная, पत्नी (patnī) – супруга, केसरिणस् (kesariṇas) – Кесари, हरेः (hareḥ) – обезьяны
Красивейшая апсара среди апсар, известная Пунжикастхала, “Анжана” – так названная, супруга обезьяны Кесари.
________________________________________________________
अभिशापादभूत्तात वानरी कामरूपिणी ।
दुहिता वानरेन्द्रस्य कुञ्जरस्य महात्मनः ॥९॥
abhiśāpādabhūttāta vānarī kāmarūpiṇī ।
duhitā vānarendrasya kuñjarasya mahātmanaḥ ॥9॥
अभिशापात् (abhiśāpāt) – (от) проклятия, अभूत् (abhūt) – возникла, तात (tāta) – о, дорогой, वानरी (vānarī) – обезьяна (самка), कामरूपिणी (kāmarūpiṇī) – изменяющая свою форму по желанию, принимающая любой вид, दुहिता (duhitā) – дочь, वानर (vānarа) – обезьяна, इन्द्रस्य (indrasya) – царя, वानरेन्द्रस्य (vānarendrasya) – царя обезьян, kuñjarasya -Кунджары, महात्मनः (mahātmanaḥ) – великого душой
От проклятия возникла, о дорогой, изменяющая свою форму по желанию обезьяна, дочь царя обезьян Кунджары великого душой.
________________________________________________________
कपित्वे चारुसर्वाङ्गी कदाचित्कामरूपिणी ।
मानुषं विग्रहं कृत्वा रूपयौवनशालिनी ॥१०॥
kapitve cārusarvāṅgī kadācitkāmarūpiṇī ।
mānuṣaṃ vigrahaṃ kṛtvā rūpаyauvanаśālinī ॥10॥
कपित्वे (kapitve) – в состоянии обезьяны, चारु (cāru) – прекрасный, чарующий, सर्व (sarvа) – все, अङ्गीम् (āṅgīm) – телесная, воплощенная, चारुसर्वाङ्गी (cārusarvāṅgī) – та, чьи конечности все прекрасны, कदाचित् (kadācit) – когда-то, कामरूपिणी (kāmarūpiṇī) – изменяющая свою форму по желанию, принимающая любой вид, मानुषम् (mānuṣam) – человека, विग्रहम् -(vigraham) – форму, вид, कृत्वा (kṛtvā) – сделав, रूपयौवन (rūpаyauvanа) – красота и молодость, शालिन् (śālin) – снабженный, одаренный.
В состоянии обезьяны чарующая, та, чьи конечности все прекрасны, принимающая любой вид человеческую форму сделав, молодостью и красотой одаренная
________________________________________________________
अचरत्पर्वतस्याग्रे प्रावृडम्बुदसंनिभे ।
विचित्रमाल्याभरणा महार्हक्षौमवासिनी ॥११॥
acaratparvatasyāgre prāvṛḍambudasaṃnibhe ।
vicitramālyābharaṇā mahārhakṣaumavāsinī ॥11॥
अचरत् (acarat) – ходила, पर्वतस्य (parvatasyа) – горы, अग्रे (аgre) – (на) вершине, प्रावृड् (prāvṛḍ) – дождь, अम्बुद (ambuda) – облако, संनिभे (saṃnibhe) – пободобной, विचित्र (vicitra) – разноцветный, माल्य (mālyа) – венок, आभरणा (ābharaṇā) – украшенная, महार्ह (mahārha) – драгоценный, क्षौम (kṣauma) – льняная, полотняная одежда, वासिनी (vāsinī) – одетая.
Ходила (на) вершине горы, подобной дождевому облаку, разноцветным венком украшенная, в драгоценную льняную одежду одетая.
________________________________________________________
तस्या वस्त्रं विशालाक्ष्याः पीतं रक्तदशं शुभम् ।
स्थितायाः पर्वतस्याग्रे मारुतोऽपाहरच्छनैः ॥१२॥
tasyā vastraṃ viśālākṣyāḥ pītaṃ raktadaśaṃ śubham ।
sthitāyāḥ parvatasyāgre māruto’pāharacchanaiḥ ॥12॥
तस्या (tasyā) – её, (у) неё, वस्त्रम् (vastram) – одежду, विशाल (viśāla) – большой, अक्षि (аkṣi) – глаза, विशालाक्ष्याः ( viśālākṣyāḥ) – большеглазой, पीतम् (pītam) – желтую, रक्तदशम् ( raktadaśam) – краснокаёмную, शुभम् (śubham) – прекрасную, स्थितायाः (sthitāyāḥ) – находящейся, पर्वतस्य (parvatasyа) – горы, अग्रे (аgre) – (на) вершине, मारुतः (mārutа) – Марута (Бог Ветра), अपाहरत् (apāharat) – брал, воровал, शनैः (śanaiḥ) – медленно, постепенно.
У большеглазой, находящейся (на) вершине горы жёлтую, краснокаёмную, прекрасную её одежду Марута постепенно воровал.
________________________________________________________
स ददर्श ततस्तस्या वृत्तावूरू सुसंहतौ ।
स्तनौ च पीनौ सहितौ सुजातं चारु चाननम् ॥१३॥
sa dadarśa tatastasyā vṛttāvūrū susaṃhatau ।
stanau ca pīnau sahitau sujātaṃ cāru cānanam ॥13॥
स (sa) – он, ददर्श (dadarśa) – увидел, ततः (tataḥ) – тогда, потом, затем, поэтому, तस्या (tasyā) – её, वृत्तौ (vṛttāu) – круглые (дв.ч.), ऊरू (ūrū) – бёдра, सुसंहतौ (susaṃhatau) – очень крепкие, स्तनौ (stanau) – женские груди, च (ca) – и, पीनौ (pīnau) – толстые, полные, (дв.ч.), सहितौ (sahitau) – твердые, सुजातम् (sujātam) – красивое,चारु (cāru) – прекрасный, чарующий, चाननम् (cānanam) – лицо.
Тогда он увидел её круглые, очень крепкие бёдра и полные, твердые женские груди, красивое, чарующее лицо.
________________________________________________________
तां विशालायतश्रोणीं तनुमध्यां यशस्विनीम् ।
दृष्ट्वैव शुभसर्वाङ्गीं पवनः काममोहितः ॥१४॥
tāṃ viśālāyataśroṇīṃ tanumadhyāṃ yaśasvinīm ।
dṛṣṭvaiva śubhasarvāṅgīṃ pavanaḥ kāmamohitaḥ ॥14॥
ताम् (tām) ее, विशालायत (viśālāyata) – широко растянутый, श्रोणीम् (śroṇīm) – бёдра, विशालायतश्रोणीम् (viśālāyataśroṇīm) – широкобёдрую, तनुमध्याम् (tanumadhyām) – стройную, с тонкой талией, यशस्विनीम् (yaśasvinīm) – прекрасную, दृष्ट्व (dṛṣṭvaiva) – увидев, एव (eva) – так, शुभ (śubha) – красивый, прекрасный, सर्व (sarvа) – все, अङ्गीम् (āṅgīm) – телесную, शुभसर्वाङ्गीम् (śubhasarvāṅgīm) – ту, чьи конечности все красивы, прекрасны, पवनः (pavanaḥ) – ветер, काममोहितः (kāmamohitaḥ) – желанием одурманенный
Так увидев её широкобёдрую, стройную, прекрасную, ту, чьи конечности все красивы, ветер желанием одурманенный,
________________________________________________________
स तां भुजाभ्यां पीनाभ्यां पर्यष्वजत मारुतः ।
मन्मथाविष्टसर्वाङ्गो गतात्मा तामनिन्दिताम् ॥१५॥
sa tāṃ bhujābhyāṃ pīnābhyāṃ paryaṣvajata mārutaḥ ।
manmathāviṣṭasarvāṅgo gatātmā tāmaninditām ॥15॥
स (sa) – он, тот, ताम् (tām) ее, भुजाभ्याम् (bhujābhyām) – руками (дв.ч.), पीनाभ्याम् (pīnābhyām) – мускулистыми, упитанными, पर्यष्वजत (paryaṣvajata) – обнял, मारुतः (mārutaḥ) – Марута, ветер, मन्मथाविष्ट (manmathāviṣṭa) – проникнуты или воспламенены любовью, सर्व (sarvа) – все, अङ्गः (аṅgаḥ) – часть тела, मन्मथाविष्टसर्वाङ्गः (manmathāviṣṭasarvāṅgаḥ) – тот, у которого все части тела проникнуты (воспламенены) любовью, गतात्मा (gatātmā) – потерявший себя, तामनिन्दिताम् (tāmaninditām) – безупречную.
Тот Марута, у которого все части тела проникнуты любовью, потерявший себя обнял мускулистыми руками её безупречную.
________________________________________________________
सा तु तत्रैव संभ्रान्ता सुवृत्ता वाक्यमब्रवीत् ।
एकपत्नीव्रतमिदं को नाशयितुमिच्छति ॥१६॥
sā tu tatraiva saṃbhrāntā suvṛttā vākyamabravīt ।
ekapatnīvratamidaṃ ko nāśayitumicchati ॥16॥
सा (sā) – она, तु (tu) – но, же, तत्र (tatra) – там, एव (eva) – же, ведь, संभ्रान्ता (saṃbhrāntā) – смущённая, सुवृत्ता (suvṛttā) – благовоспитанная, वाक्यम (vākyam) – речь, अब्रवीत् (abravīt) – сказала, एक (eka) – один, पत्नी (patnī) – жена, व्रतम् (vratam) – обет, इदम् (idam) – этот, कः (kaḥ) – кто, नाशयितुम् (nāśayitum) – уничтожить, इच्छति (icchati) – хочет.
Но там она же смущённая, благовоспитанная речь сказала: “ Кто хочет уничтожить этот обет одной жены?”
________________________________________________________
अञ्जनाया वचः श्रुत्वा मारुतः प्रत्यभाषत ।
न त्वां हिंसामि सुश्रोणि मा भूत्ते सुभगे भयम् ॥१७॥
añjanāyā vacaḥ śrutvā mārutaḥ pratyabhāṣata ।
na tvāṃ hiṃsāmi suśroṇi mā bhūtte subhage bhayam ॥17॥
अञ्जनाया (añjanāyā) – Анжаны, वचः (vacaḥ) – речь, श्रुत्वा (śrutvā) – услышав, मारुतः (mārutaḥ) – Марута, ветер, प्रत्यभाषत (pratyabhāṣata) – ответил, न (na) – не, त्वाम् (tvām) – тебе, हिंसामि (hiṃsāmi) – наврежу, सुश्रोणि (suśroṇi) – о прекраснобёдрая, मा भूत्ते (mā bhūtte) – пусть не будет, सुभगे (subhage) – о счастливая, भयम् (bhayam) – страха.
Речь Анжаны услышав, Марута ответил: “Не наврежу тебе, о Прекраснобёдрая, пусть не будет страха, о Счастливая”.
________________________________________________________
मनसास्मि गतो यत्त्वां परिष्वज्य यशस्विनि ।
वीर्यवान्बुद्धिसंपन्नः पुत्रस्तव भविष्यति ॥१८॥
manasāsmi gato yattvāṃ pariṣvajya yaśasvini ।
vīryavānbuddhisaṃpannaḥ putrastava bhaviṣyati ॥18॥
मनसा (manasā) – умом, अस्मि (аsmi) – я есть, गतः (gatаḥ) – пришедший, यत् (yat) – который, त्वाम् (tvām) – (к) тебе, परिष्वज्य (pariṣvajya) – прикоснувшись, यशस्विनि (yaśasvini) – о Прекрасная, वीर्यवान् (vīryavān) – доблестный, द्धि (buddhi) – ум, संपन्नः (saṃpannaḥ) – одарённый, पुत्रः (putraḥ) – сын, तव (tava) – твой, भविष्यति (bhaviṣyati) – будет.
Который я есть пришедший умом к тебе, прикоснувшись, о Прекрасная, доблестный, умоодарённый сын твой будет.
________________________________________________________
अभ्युत्थितं ततः सूर्यं बालो दृष्ट्वा महावने ।
फलं चेति जिघृक्षुस्त्वमुत्प्लुत्याभ्यपतो दिवम् ॥१९॥
abhyutthitaṃ tataḥ sūryaṃ bālo dṛṣṭvā mahāvane ।
phalaṃ ceti jighṛkṣustvamutplutyābhyapato divam ॥19॥
अभ्युत्थितं (abhyutthitam) – поднявшийся, ततः (tataḥ) – потом, सूर्यं (sūryam) – солнце, बालः (bālаḥ) – мальчик, दृष्ट्वा (dṛṣṭvā) – увидев, महावने (mahāvane) – (в) джунглях, फलम् (phalam) – плод, च (ca) – и, इति (iti) – так (кавычки), जिघृक्षुः (jighṛkṣuḥ) – желающий схватить, त्वम् (tvam) – то, उत्प्लुत्य (utplutyа) – выпрыгнув, अभ्यपतः (ābhyapatаḥ) – полетел, दिवम् (divam) – в небо.
Потом поднявшееся Солнце мальчик, увидев, в джунглях, и “Плод” (думая), желающий схватить, выпрыгнув, полетел в небо.
________________________________________________________
शतानि त्रीणि गत्वाथ योजनानां महाकपे ।
तेजसा तस्य निर्धूतो न विषादं ततो गतः ॥२०॥
śatāni trīṇi gatvātha yojanānāṃ mahākape ।
tejasā tasya nirdhūto na viṣādaṃ tato gataḥ ॥20॥
शतानि (śatāni) – сотни, त्रीणि (trīṇi) – тройки, गत्व (gatvа) – пройдя, अथ (аtha) – затем, योजनानाम् (yojanānām) – йоджан (мера длины, равная примерно 17 км), महाकपे (mahākape) – о большая обезьяна, तेजसा (tejasā ) – блеском, तस्य (तस्य) – его, निर्धूतो (nirdhūtаḥ) – стряхутый, отогнанный, न (na) – не, विषादम् (viṣādam) – (в) отчаяние, ततः (tataḥ) – от того, тогда, потом, затем, поэтому, गतः (gataḥ) – пришедший.
Затем пройдя три сотни йоджан, о Большая обезьяна, блеском его отогнанный, от того в отчаяние не пришел.
________________________________________________________
तावदापततस्तूर्णमन्तरिक्षं महाकपे ।
क्षिप्तमिन्द्रेण ते वज्रं क्रोधाविष्टेन धीमता ॥२१॥
tāvadāpatatastūrṇamantarikṣaṃ mahākape ।
kṣiptamindreṇa te vajraṃ krodhāviṣṭena dhīmatā ॥21॥
तावत् (tāvat) – пока, до тех пор, тем временем, между тем, आपततः (āpatataḥ) – подлетающего, летящего, तूर्णम् (tūrṇam) – быстро, अन्तरिक्षम् (antarikṣam) – воздушное пространство, महाकपे (mahākape) – о большая обезьяна, क्षिप्तम् (kṣiptam) – брошенную, इन्द्रेण (indreṇa) – Индрой, ते (te) – (в) тебя, वज्रम् (vajraṃ) – ваджру, क्रोध (krodhа) – гнев, अविष्टेन (āviṣṭena) – проникнутым, क्रोधाविष्टेन (krodhāviṣṭena) – проникнутым гневом (гневным), धीमता (dhīmatā) – мудрым.
Тем временем быстро летящего в воздушном пространстве, о Большая обезьяна, (в) тебя брошенную ваджру Индрой гневным, мудрым.
________________________________________________________
ततः शैलाग्रशिखरे वामो हनुरभज्यत ।
ततो हि नामधेयं ते हनुमानिति कीर्त्यते ॥२२॥
tataḥ śailāgraśikhare vāmo hanurabhajyata ।
tato hi nāmadheyaṃ te hanumāniti kīrtyate ॥22॥
ततः (tataḥ) – от того, тогда, потом, затем, поэтому, शैलाग्र (śailāgra) – горная вершина, शिखरे (śikhare) – (на) пике, वामः (vāmаḥ) – левая, हनुः (hanuḥ) – челюсть, अभज्यत (abhajyata) – разделилась, ततः (tataḥ) – тогда, потом, затем, поэтому, हि (hi) – так как, потому что, ибо, а именно, ведь, так что, однако, नामधेयम् (nāmadheyam) – название, имя, обряд наречения, ते (te) – (у) тебя, हनुमान् (hanumān) – Хануман (от слова हनुः (hanuḥ) – челюсть) , इति (iti) – так (кавычки), कीर्त्यते (kīrtyate) – прославлен, знаменит.
От того (на) пике горной вершины левая челюсть разделилась. Ведь поэтому имя (у) тебя “Хануман” – так прославлен.
________________________________________________________
ततस्त्वां निहतं दृष्ट्वा वायुर्गन्धवहः स्वयम् ।
त्रैलोक्ये भृशसंक्रुद्धो न ववौ वै प्रभञ्जनः ॥२३॥
tatastvāṃ nihataṃ dṛṣṭvā vāyurgandhavahaḥ svayam ।
trailokye bhṛśasaṃkruddho na vavau vai prabhañjanaḥ ॥23॥
ततः (tataḥ) – тогда, потом, затем, поэтому, त्वाम् (tvām) – тебя, निहतं (nihatam) – покорённого, दृष्ट्वा (dṛṣṭvā) – увидев, वायुः (vāyuḥ) – ветер,गन्धवहः (gandhavahaḥ) – носитель аромата, स्वयम् (svayam) – сам, त्रैलोक्ये (trailokye) – в трёх мирах, भृशसंक्रुद्धः (bhṛśasaṃkruddhаḥ) – сильно разгневанный, न (na) – не, ववौ (vavau) – дул, वै (vai) – конечно, действительно, प्रभञ्जनः (prabhañjanaḥ) – ломающий, сокрушающий, ветер.
Затем тебя покорённого увидев сам ветер, носитель ароматов, в трёх мирах сильно разгневанный не дул сокрушающий (ветер).
________________________________________________________
संभ्रान्ताश्च सुराः सर्वे त्रैलोक्ये क्षुभिते सति ।
प्रसादयन्ति संक्रुद्धं मारुतं भुवनेश्वराः ॥२४॥
saṃbhrāntāśca surāḥ sarve trailokye kṣubhite sati ।
prasādayanti saṃkruddhaṃ mārutaṃ bhuvaneśvarāḥ ॥24॥
संभ्रान्ताः (saṃbhrāntāḥ) – запутанные, сбившиеся, смущённые, च (ca) – и, सुराः (surāḥ) – Боги, सर्वे (sarve) – все, त्रैलोक्ये (trailokye) – в трёх мирах, क्षुभिते (kṣubhite) -(в) взволнованном, सति (sati) – состоянии, प्रसादयन्ति (prasādayanti) – желают умилостивить, संक्रुद्धं (saṃkruddham) – гневного, मारुतं (mārutam) – Маруту, भुवनेश्वराः (bhuvaneśvarāḥ) – повелители мира.
И смущённые все Боги в трёх мирах (в) взволнованном состоянии, желают умилостивить повелители мира гневного Маруту.
________________________________________________________
प्रसादिते च पवने ब्रह्मा तुभ्यं वरं ददौ ।
अशस्त्रवध्यतां तात समरे सत्यविक्रम ॥२५॥
prasādite ca pavane brahmā tubhyaṃ varaṃ dadau ।
aśastravadhyatāṃ tāta samare satyavikrama ॥25॥
प्रसादिते (prasādite) – умилостивленном, च (ca) – и, पवने (pavane) – ветре, ब्रह्मा (brahmā) – Брахма, तुभ्यम् (tubhyam) – тебе, वरम् (varam) – подарок, ददौ (dadau) – подарил, अशस्त्रवध्यताम् (aśastravadhyatām) – неуязвимость к оружию, तात (tāta) – о дорогой, समरे (samare) – в борьбе, सत्यविक्रम (satyavikrama) – о истинно доблестный.
И (для того, чтобы умилостивить ветер) умилостивлённом ветре Брахма тебе подарил подарок – неуязвимость к оружию, о дорогой, в борьбе, о истинно доблестный.
________________________________________________________
वज्रस्य च निपातेन विरुजं त्वां समीक्ष्य च ।
सहस्रनेत्रः प्रीतात्मा ददौ ते वरमुत्तमम् ॥२६॥
vajrasya ca nipātena virujaṃ tvāṃ samīkṣya ca ।
sahasranetraḥ prītātmā dadau te varamuttamam ॥26॥
वज्रस्य (vajrasya) – ваджры, च (ca) – и, निपातेन (nipātena) – нападением, विरुजम् (virujaṃ) – болезненного, त्वाम् (tvāṃ) – тебя, समीक्ष्य (samīkṣya) – созерцая, च (ca) – и, सहस्रनेत्रः (sahasranetraḥ) – тысячеглазый (Индра), प्रीतात्मा (prītātmā) – благожелательный, доброжелательный, веселый, ददौ (dadau) – подарил, дал, ते (te) – тебе, वरम् (varam) – дар, उत्तमम् (uttamam) – лучший.
И (за) нападением ваджры, и болезненного тебя созерцая, Тысячеглазый доброжелательный подарил тебе дар лучший.
________________________________________________________
स्वच्छन्दतश्च मरणं ते भूयादिति वै प्रभो ।
स त्वं केसरिणः पुत्रः क्षेत्रजो भीमविक्रमः ॥२७॥
svacchandataśca maraṇaṃ te bhūyāditi vai prabho ।
sa tvaṃ kesariṇaḥ putraḥ kṣetrajo bhīmavikramaḥ ॥27॥
स्वच्छन्दतस् (svacchandatas) – по собственному желанию, по собственной воле, च (ca) – и, मरणम् (maraṇam) – смерть, ते (te) – тебя, भूयात् (bhūyāt) – пусть будет, इति(iti) – так, кавычки, वै (vai) – конечно, действительно, प्रभो (prabho) – о Господин, स (sa) – тот, त्वम् (tvam) – ты, केसरिणः (kesariṇaḥ) – Кесарина, पुत्रः (putraḥ) – сын, क्षेत्रजः (kṣetrajaḥ) – внебрачный, भीमविक्रमः (bhīmavikramaḥ) – страшно доблестный.
“И по собственному желанию смерть у тебя пусть будет”, о Господин.
Ты тот Кесарина сын, внебрачный, страшно доблестный.
________________________________________________________
मारुतस्यौरसः पुत्रस्तेजसा चापि तत्समः ।
त्वं हि वायुसुतो वत्स प्लवने चापि तत्समः ॥२८॥
mārutasyaurasaḥ putrastejasā cāpi tatsamaḥ ।
tvaṃ hi vāyusuto vatsa plavane cāpi tatsamaḥ ॥28॥
मारुतस्य (mārutasya) – Маруты, औरसः (aurasaḥ) – родной, पुत्रः (putraḥ) – сын, तेजसा (tejasā) – величием, च (ca) – и, अपि (аpi) -также, тоже, даже, तत्समः (tatsamaḥ) – равный ему, त्वं (tvaṃ) – ты, हि (hi) – ведь, वायुसुतः (vāyusutаḥ) – сын Вайю, वत्स (vatsa) – о милый, प्लवने (plavane) – (в) полёте, च (ca) – и, अपि (аpi) -также, тоже, даже, तत्समः (tatsamaḥ) – равный ему.
Маруты родной сын и величием также равный ему, ты ведь сын Вайю, о милый, и (в) полёте тоже равный ему.
________________________________________________________
वयमद्य गतप्राणा भवानस्मासु साम्प्रतम् ।
दाक्ष्यविक्रमसंपन्नः पक्षिराज इवापरः ॥२९॥
vayamadya gataprāṇā bhavānasmāsu sāmpratam ।
dākṣyavikramasaṃpannaḥ pakṣirāja ivāparaḥ ॥29॥
वयम् (vayam) – мы, अद्य (adya) – сегодня, गतप्राणा (gataprāṇā) – безжизненные, мертвые, भवान् (bhavān) – о господин, अस्मासु (asmāsu) – (у, среди) нас, साम्प्रतम् (sāmpratam) – сейчас, दाक्ष्य (dākṣya) – ловкость, усердие, мастерство, विक्रम (vikrama) – скорость, संपन्नः (saṃpannaḥ) – одарённый, पक्षिराज (pakṣirāja) – царь птиц, इव (ivа) – как, подобно, अपरः (аparaḥ) – непревзойдённый, следующий, другой, особенный.
Сегодня мы безжизненные, господин, сейчас (среди) нас ловкостью, скоростью одарённый, подобно царю птиц, непревзойдённый.
________________________________________________________
त्रिविक्रमे मया तात सशैलवनकानना ।
त्रिः सप्तकृत्वः पृथिवी परिक्रान्ता प्रदक्षिणम् ॥३०॥
trivikrame mayā tāta saśailavanakānanā ।
triḥ saptakṛtvaḥ pṛthivī parikrāntā pradakṣiṇam ॥30॥
त्रिविक्रमे (trivikrame) – за три шага, मया (mayā) – мною, तात (tāta) – о дорогой, सशैलवनकानना (saśailavanakānanā) – с горами, лесами, рощами, त्रिः (triḥ) – трижды, सप्तकृत्वः (saptakṛtvaḥ) – семь раз, पृथिवी (pṛthivī) – земля, परिक्रान्ता (parikrāntā) – обойденная, प्रदक्षिणम् (pradakṣiṇam) – слева направо.
За три шага мною, о дорогой, земля с горами, лесами, рощами трижды семь раз обойдённая слева направо.
तदा चौषधयोऽस्माभिः संचिता देवशासनात् ।
निष्पन्नममृतं याभिस्तदासीन्नो महद्बलम् ॥३२॥
tadā cauṣadhayo’smābhiḥ saṃcitā devaśāsanāt ।
niṣpannamamṛtaṃ yābhistadāsīnno mahadbalam ॥31॥
तदा (tadā) – потом, च (ca) – и, औषधयः (auṣadhayаḥ) – лекарственные травы, अस्माभिः (аsmābhiḥ) – нами, संचिता (saṃcitā) – собранные, देवशासनात् (devaśāsanāt) – по приказу Бога, निष्पन्नम् (niṣpannam) – получена, अममृतं (amṛtam) – амрита, याभिः (yābhiḥ) – которыми, तदा (tadā) – потом, затем, आसीत् (āsīt) – стала, नः (naḥ) – нам, महद्बलम् (mahadbalam) – великую силу.
И потом по приказу Бога лекарственные травы нами собранные, которыми полученая амрита стала дающей большую силу .
________________________________________________________
स इदानीमहं वृद्धः परिहीनपराक्रमः ।
साम्प्रतं कालमस्माकं भवान्सर्वगुणान्वितः ॥३२॥
sa idānīmahaṃ vṛddhaḥ parihīnaparākramaḥ ।
sāmprataṃ kālamasmākaṃ bhavānsarvaguṇānvitaḥ ॥32॥
स (sa) – тот, इदानीम् (idānīm) – теперь, अहम् (aham) – я, वृद्धः (vṛddhaḥ) – старый, परिहीन (parihīna) – лишённый, पराक्रमः (parākramaḥ) – сила, परिहीनपराक्रमः (parihīnaparākramaḥ) – лишённый силы, साम्प्रतम् (sāmpratam) – верное, कालम् (kālam) – время, स्माकम् (asmākam) – (у) нас, भवान् (bhavān) – о Господин, सर्व (sarva) – все, गुण (guṇа) – качество, अन्वितः (аnvitaḥ) – одарённый, भवान्सर्वगुणान्वितः (sarvaguṇānvitaḥ) – всеми качествами одарённый.
Теперь тот я старый, лишённый силы. Верное время (у) нас, о Господин, всеми качествами одарённый.
________________________________________________________
तद्विजृम्भस्व विक्रान्तः प्लवतामुत्तमो ह्यसि ।
त्वद्वीर्यं द्रष्टुकामेयं सर्वा वानरवाहिनी ॥३३॥
tadvijṛmbhasva vikrāntaḥ plavatāmuttamo hyasi ।
tvadvīryaṃ draṣṭukāmeyaṃ sarvā vānaravāhinī ॥33॥
तद् (tad) – тот, विजृम्भस्व (vijṛmbhasva) – поднимайся, विक्रान्तः (vikrāntaḥ) – храбрый, प्लवताम् (plavatām) – (из) летающих, उत्तमः (uttamаḥ) – лучший, हि (hi) – ведь, असि (asi) – ты есть, त्वत् (tvat) – твою, विर्यम् (vīryaṃ) – мощь, द्रष्टुकाम् (plavatām) – желающая увидеть, इयम् (yaṃ) – эта, सर्वा (sarvā) – вся, वानर (vānarа) – обезьянья, वाहिनी (vāhinī) – армия.
Тот храбрый (из) летающих поднимайся! Ведь ты есть лучший!
Твою мощь желающая увидеть эта вся обезьянья армия!
________________________________________________________
उत्तिष्ठ हरिशार्दूल लङ्घयस्व महार्णवम् ।
परा हि सर्वभूतानां हनुमन्या गतिस्तव ॥३४॥
uttiṣṭha hariśārdūla laṅghayasva mahārṇavam ।
parā hi sarvabhūtānāṃ hanumanyā gatistava ॥34॥
उत्तिष्ठ (uttiṣṭha) – вставай, हरि (hari) – обезьяна, शार्दूल (śārdūla) – лучший, हरिशार्दूल (hariśārdūla) – о лучший из обезьян, लङ्घयस्व (laṅghayasva) – перепрыгни, महार्णवम् (mahārṇavam) – великий океан, परा (parā) – наивысшая, हि (hi) – ведь, सर्व (sarva) – все, भूतानाम् (bhūtānām) – (среди) живых существ, हनुमन् (hanuman) – о Хануман, या (yā) – которая, गतिः(жен.род) (gatiḥ) – путь, तव (tava) – твой.
Вставай, о лучший из обезьян! Перепрыгни великий океан, который наивысший твой путь, о Хануман, (среди) всех живых существ.
________________________________________________________
विषाण्णा हरयः सर्वे हनुमन्किमुपेक्षसे ।
विक्रमस्व महावेगो विष्णुस्त्रीन्विक्रमानिव ॥३५॥
viṣāṇṇā harayaḥ sarve hanumankimupekṣase ।
vikramasva mahāvego viṣṇustrīnvikramāniva ॥35॥
विषाण्णा (viṣāṇṇā) – опечаленные, हरयः (harayaḥ) – обезьяны, सर्वे (sarve) – все, हनुमन् (hanuman) – о Хануман, किम (kim) – почему, उपेक्षसे (upekṣase) – ты пренебрегаешь, विक्रमस्व (vikramasva) – шагни, महावेगः (mahāvegаḥ) – очень быстрый, विष्णुः (viṣṇuḥ) – Вишну, त्रिन् (trīn) – три, विक्रमान् (vikramān) – шага, वि (iva) – как.
Опечаленные все обезьяны, о Хануман, почему ты пренебрегаешь?
Шагни очень быстрый, как Вишну три шага.
________________________________________________________
ततस्तु वै जाम्बवताभिचोदितः प्रतीतवेगः पवनात्मजः कपिः ।
प्रहर्षयंस्तां हरिवीरवाहिनीं चकार रूपं महदात्मनस्तदा ॥३६॥
tatastu vai jāmbavatābhicoditaḥ pratītavegaḥ pavanātmajaḥ kapiḥ ।
praharṣayaṃstāṃharivīravāhinīṃ cakāra rūpaṃ mahadātmanastadā ॥36॥
ततः (tataḥ) – тогда, потом, затем, поэтому, तु (tu) – но, же,वै (vai) – конечно, действительно, जाम्बवता (jāmbavatā) – Джамбаваном, अभिचोदितः (аbhicoditaḥ) – воодушевлённый, प्रतीतवेगः (pratītavegaḥ) – решительно быстрый, पवनात्मजः (pavanātmajaḥ) – родной сын ветра, कपिः (kapiḥ) – обезьяна, प्रहर्षयन् (praharṣayan) – воодушевляющий, ताम् (tām) – ту, हरि (hari) – обезьяна,वीर (vīra) – героев, वाहिनीम् (vāhinīm) – армию, हरिवीरवाहिनीम् (harivīravāhinīm) – армию обезьяньих героев, चकार (cakāra) – сделал, रूपम् (rūpam) – форму, महत् (mahat) – великую, आत्मनः (ātmanaḥ) – высшего духа, तदा (tadā) – потом.
Тогда же Джамбаваном, конечно, воодушевлённый, решительно быстрый, родной сын ветра, обезьяна, воодушевляющий ту армию обезьяньих героев, затем сделал великую форму высшего духа.
________________________________________________________