04-Kiṣkindhākāṇḍa-सर्गः ३९

॥ वाल्मीकि रामायण – किष्किन्धाकाण्ड ॥
॥ vālmīki rāmāyaṇa – kiṣkindhākāṇḍa ॥

॥ सर्ग-३९॥
॥ sarga-39॥

Перевод с санскрита: Анна Устюгова

अथ राजा समृद्धार्थः सुग्रीवः प्लवगेश्वरः ।
उवाच नरशार्दूलं रामं परबलार्दनम् ॥१॥
atha rājā samṛddhārthaḥ sugrīvaḥ plavageśvaraḥ ।
uvāca naraśārdūlaṃ rāmaṃ parabalārdanam
Так царь, повелитель обезьян Сугрива, чьё богатство увеличилось, сказал отважному герою Раме, уничтожающему вражескую армию.

आगता विनिविष्टाश्च बलिनः कामरूपिणः ।
वानरेन्द्रा महेन्द्राभा ये मद्विषयवासिनः ॥२॥
āgatā viniviṣṭāśca balinaḥ kāmarūpiṇaḥ
vānarendrā mahendrābhā ye madviṣayavāsinaḥ
Пришли и расположились сильные, принимающие любую форму обезьянии вожаки, индровидные, которые живут в моей стране.

त इमे बहुसाहस्रैर्हरिभिर्भीमविक्रमैः ।
आगता वानरा घोरा दैत्यदानवसंनिभाः ॥३॥
ta ime bahusāhasrairharibhirbhīmavikramaiḥ
āgatā vānarā ghorā daityadānavasaṃnibhāḥ
Это те, страшные обезьяны, подобные дайтьям и данавам, пришедшие с многими тысячами ужасно сильных обезьян.

ख्यातकर्मापदानाश्च बलवन्तो जितक्लमाः ।
पराक्रमेषु विख्याता व्यवसायेषु चोत्तमाः ॥४॥
khyātakarmāpadānāśca balavanto jitaklamāḥ
parākrameṣu vikhyātā vyavasāyeṣu cottamāḥ
Известные делами и подвигами, могучие, преодолевшие усталость, прославленные героизмом и лучшие в стратегиях.

पृथिव्यम्बुचरा राम नानानगनिवासिनः ।
कोट्यग्रश इमे प्राप्ता वानरास्तव किङ्कराः ॥५॥
pṛthivyambucarā rāma nānānaganivāsinaḥ
koṭyagraśa ime prāptā vānarāstava kiṅkarāḥ
По земле и воде двигающиеся, о Рама, жители различных гор, эти обезьяны, твои слуги, по 10 млн пришли.

निदेशवर्तिनः सर्वे सर्वे गुरुहिते रताः ।
अभिप्रेतमनुष्ठातुं तव शक्ष्यन्त्यरिन्दम ॥६॥
nideśavartinaḥ sarve sarve guruhite ratāḥ
abhipretamanuṣṭhātuṃ tava śakṣyantyarindama
Все действующие, все, кто рады благу старших, исполнить твой замысел смогут, о укрощающий врагов.

यन्मन्यसे नरव्याघ्र प्राप्तकालं तदुच्यताम् ।
तत्सैन्यं त्वद्वशे युक्तमाज्ञापयितुमर्हसि ॥७॥
yanmanyase naravyāghra prāptakālaṃ taducyatām
tatsainyaṃ tvadvaśe yuktamājñāpayitumarhasi
Что думаешь, о Отважный герой, то своевременно пусть будет сказано. То войску, находящемуся в твоей власти, Ты должен приказать.

काममेषामिदं कार्यं विदितं मम तत्त्वतः ।
तथापि तु यथातत्त्वमाज्ञापयितुमर्हसि ॥८॥
kāmameṣāmidaṃ kāryaṃ viditaṃ mama tattvataḥ
tathāpi tu yathātattvamājñāpayitumarhasi
Хотя и это обязанность узнана мною по сути тем не менее же точно ты должен приказать.

तथा ब्रुवाणं सुग्रीवं रामो दशरथात्मजः ।
बाहुभ्यां सम्परिष्वज्य इदं वचनमब्रवीत् ॥९॥
tathā bruvāṇaṃ sugrīvaṃ rāmo daśarathātmajaḥ
bāhubhyāṃ sampariṣvajya idaṃ vacanamabravīt
Так говорящему Сугриве Рама, родной сын Дашаратхи, руками обняв, эту речь сказал.

ज्ञायतां सौम्य वैदेही यदि जीवति वा न वा ।
स च देशो महाप्राज्ञ यस्मिन्वसति रावणः ॥१०॥
jñāyatāṃ saumya vaidehī yadi jīvati vā na vā
sa ca deśo mahāprājña yasminvasati rāvaṇaḥ
Пусть будет узнано, о друг, Вайдехи жива или нет,  и та страна, о премудрый, в которой живёт Равана.

अधिगम्य च वैदेहीं निलयं रावणस्य च ।
प्राप्तकालं विधास्यामि तस्मिन्काले सह त्वया ॥११॥
adhigamya ca vaidehīṃ nilayaṃ rāvaṇasya ca
prāptakālaṃ vidhāsyāmi tasminkāle saha tvayā
И добравшись до Ситы и жилища Раваны определю подходящий срок в том времени вместе с тобой.

नाहमस्मिन्प्रभुः कार्ये वानरेश न लक्ष्मणः ।
त्वमस्य हेतुः कार्यस्य प्रभुश्च प्लवगेश्वर ॥१२॥
nāhamasminprabhuḥ kārye vānareśa na lakṣmaṇaḥ
tvamasya hetuḥ kāryasya prabhuśca plavageśvara
Не я в этом деле господин, не Лакшмана, о обезьяний Повелитель, ты этого дела причина и господин, о обезьяний повелитель.

त्वमेवाज्ञापय विभो मम कार्यविनिश्चयम् ।
त्वं हि जानासि यत्कार्यं मम वीर न संशयः ॥१३॥
tvamevājñāpaya vibho mama kāryaviniścayam
tvaṃ hi jānāsi yatkāryaṃ mama vīra na saṃśayaḥ
Именно ты приказывай, о господин, решение по поводу моего дела. Ты же знаешь, о герой, несомненно, что для меня должно быть сделано.

सुहृद्द्वितीयो विक्रान्तः प्राज्ञः कालविशेषवित् ।
भवानस्मद्धिते युक्तः सुकृतार्थोऽर्थवित्तमः ॥१४॥
suhṛddvitīyo vikrāntaḥ prājñaḥ kālaviśeṣavit
bhavānasmaddhite yuktaḥ sukṛtārtho’rthavittamaḥ
Другом сопровождаемый, смелый, умный, сведущий в сроках господин, взявшийся за наше благо, достигший цели, наилучший из знатоков цели.

एवमुक्तस्तु सुग्रीवो विनतं नाम यूथपम् ।
अब्रवीद्रामसाम्निध्ये लक्ष्मणस्य च धीमतः ।
शैलाभं मेघनिर्घोषमूर्जितं प्लवगेश्वरम् ॥१५॥
evamuktastu sugrīvo vinataṃ nāma yūthapam
abravīdrāmasāmnidhye lakṣmaṇasya ca dhīmataḥ
śailābhaṃ meghanirghoṣamūrjitaṃ plavageśvaram
Так оповещённый Сугрива вожаку по имени Вината, похожему на гору, звучащему как гром, могучему обезьяньему повелителю сказал в присутствии Рамы и Мудрого Лакшманы.

सोमसूर्यात्मजैः सार्धं वानरैर्वानरोत्तम ।
देशकालनयैर्युक्तः कार्याकार्यविनिश्चये ॥१६॥
somasūryātmajaiḥ sārdhaṃ vānarairvānarottama ।
deśakālanayairyuktaḥ kāryākāryaviniścaye
Вместе с потомками Луны и Солнца, обезьянами, о лучший из обезьян, в соответствии с временем и местом, поведением связанный в решении с тем, что следует и не следует делать.

वृतः शतसहस्रेण वानराणां तरस्विनाम् ।
अधिगच्छ दिशं पूर्वां सशैलवनकाननाम् ॥१७॥
vṛtaḥ śatasahasreṇa vānarāṇāṃ tarasvinām
adhigaccha diśaṃ pūrvāṃ saśailavanakānanām
Окружённый тысячей сотен напористых обезьян отправляйся в Восточную страну с горами, лесами и рощами.

तत्र सीतां च वैदेहीं निलयं रावणस्य च ।
मार्गध्वं गिरिदुर्गेषु वनेषु च नदीषु च ॥१८॥
tatra sītāṃ ca vaidehīṃ nilayaṃ rāvaṇasya ca
mārgadhvaṃ giridurgeṣu vaneṣu ca nadīṣu ca
Там и Ситу, Вайдехи, и жилище Раваны ищите в труднодоступных горах и лесах, и реках.

नदीं भागीरथीं रम्यां सरयूं कौशिकीं तथा ।
कालिन्दीं यमुनां रम्यां यामुनं च महागिरिम् ॥१९॥
nadīṃ bhāgīrathīṃ ramyāṃ sarayūṃ kauśikīṃ tathā
kālindīṃ yamunāṃ ramyāṃ yāmunaṃ ca mahāgirim
Прекрасную реку Бхагиратхи, а также Сарайю и Каушики, Каменди, прекрасную Ямуну и относящуюся к Ямуне высокую гору.

सरस्वतीं च सिन्धुं च शोणं मणिनिभोदकम् ।
महीं कालमहीं चैव शैलकाननशोभिताम् ॥२०॥
sarasvatīṃ ca sindhuṃ ca śoṇaṃ maṇinibhodakam
mahīṃ kālamahīṃ caiva śailakānanaśobhitām
И Сарасвати, и Синдху, Щону, ту, чья вода похожа на драгоценность, именно Махи и Каламахи, украшенную горами и лесами.

ब्रह्ममालान्विदेहांश्च मालवान्काशिकोसलान् ।
मागधांश्च महाग्रामान्पुण्ड्रान्वङ्गांस्तथैव च ॥२१॥
brahmamālānvidehāṃśca mālavānkāśikosalān
māgadhāṃśca mahāgrāmānpuṇḍrānvaṅgāṃstathaiva ca
Брахмамалу, Ведеху, Малаваны, Каши, Косалу и Магадху, где большие деревни, Пундрам, а также Бенгалию.

पत्तनं कोशकाराणां भूमिं च रजताकराम् ।
सर्वमेतद्विचेतव्यं मृगयद्भिस्ततस्ततः ॥२२॥
pattanaṃ kośakārāṇāṃ bhūmiṃ ca rajatākarām
sarvametadvicetavyaṃ mṛgayadbhirtatastataḥ
Город с тутовыми шелкопрядами и землю с серебряными рудниками – всё это должно быть исследовано. Ищущими где бы то ни было

रामस्य दयितां भार्यां सीतां दशरथस्नुषाम् ।
समुद्रमवगाढांश्च पर्वतान्पत्तनानि च ॥२३॥
rāmasya dayitāṃ bhāryāṃ sītāṃ daśarathasnuṣām
samudramavagāḍhāṃśca parvatānpattanāni ca
Рамы любимую жену Ситу, невестку Дашаратхи, океанопогружённые и горы, и города.

मन्दरस्य च ये कोटिं संश्रिताः केचिदायताम् ।
कर्णप्रावरणाश्चैव तथा चाप्योष्ठकर्णकाः ॥२४॥
mandarasya ca ye koṭiṃ saṃśritāḥ kecidāyatām
karṇaprāvaraṇāścaiva tathā cāpyoṣṭhakarṇakāḥ
Которые находятся на высокой вершине Мандары, и прикрывающие уши, а также с ушами до губ.

घोरा लोहमुखाश्चैव जवनाश्चैकपादकाः ।
अक्षया बलवन्तश्च पुरुषाः पुरुषादकाः ॥२५॥
ghorā lohamukhāścaiva javanāścaikapādakāḥ
akṣayā balavantaśca puruṣāḥ puruṣādakāḥ
Страшные и меднолицые, и быстрые одноногие, неуничтожимые и сильные люди-людоеды.

किराताः कर्णचूडाश्च हेमाङ्गाः प्रियदर्शनाः ।
आममीनाशनास्तत्र किराता द्वीपवासिनः ॥२६॥
kirātāḥ karṇacūḍāśca hemāṅgāḥ priyadarśanāḥ
āmamīnāśanāstatra kirātā dvīpavāsinaḥ
Кираты с хохолком до ушей, златотелые, приятно выглядящие, питающиеся сырой рыбой, охотники, живущие на острове.

अन्तर्जलचरा घोरा नरव्याघ्रा इति श्रुताः ।
एतेषामालयाः सर्वे विचेयाः काननौकसः ॥२७॥
antarjalacarā ghorā naravyāghrā iti śrutāḥ
eteṣāmālayāḥ sarve viceyāḥ kānanaukasaḥ
Передвигающийся в воде, страшные, живущие в рощах люди -тигры, так услышанные, их дома все должны быть обысканы.

गिरिभिर्ये च गम्यन्ते प्लवनेन प्लवेन च ।
रत्नवन्तं यवद्वीपं सप्तराज्योपशोभितम् ॥२८॥
giribhirye ca gamyante plavanena plavena ca
ratnavantaṃ yavadvīpaṃ saptarājyopaśobhitam
Которые двигаются по горам полётом и прыжком. Обладающий драгоценностями остров Яву, украшенный семью царствами.

सुवर्णरूप्यकं चैव सुवर्णाकरमण्डितम् ।
यवद्वीपमतिक्रम्य शिशिरो नाम पर्वतः ॥२९॥
suvarṇarūpyakaṃ caiva suvarṇākaramaṇḍitam
yavadvīpamatikramya śiśiro nāma parvataḥ
Богаты золотом и серебром, украшеный золотыми рудниками остров Яву минуя, названная гора Шишара

दिवं स्पृशति शृङ्गेण देवदानवसेवितः ।
एतेषां गिरिदुर्गेषु प्रतापेषु वनेषु च ॥३०॥
divaṃ spṛśati śṛṅgeṇa devadānavasevitaḥ
eteṣāṃ giridurgeṣu pratāpeṣu vaneṣu ca
Касается вершиной неба, на которой обитают девы и данавы, их крепости в горах, отвесных скалах и лесах.

रावणः सह वैदेह्या मार्गितव्यस्ततस्ततः ।
ततः समुद्रद्वीपांश्च सुभीमान्द्रष्टुमर्हथ ॥३१॥
rāvaṇaḥ saha vaidehyā mārgitavyastatastataḥ
tataḥ samudradvīpāṃśca subhīmāndraṣṭumarhatha
Равана вместе с Ситой должен искаться и тут и там. Затем вы должны осмотреть очень страшные океанские острова.

तत्रासुरा महाकायाश्छायां गृह्णन्ति नित्यशः ।
ब्रह्मणा समनुज्ञाता दीर्घकालं बुभुक्षिताः ॥३२॥
tatrāsurā mahākāyāśchāyāṃ gṛhṇanti nityaśaḥ
brahmaṇā samanujñātā dīrghakālaṃ bubhukṣitāḥ
Там асуры, большетелые, хватают постоянно тень, брахмой одобряемые, долгое время голодные.

तं कालमेघप्रतिमं महोरगनिषेवितम् ।
अभिगम्य महानादं तीर्थेनैव महोदधिम् ॥३३॥
taṃ kālameghapratimaṃ mahoraganiṣevitam
abhigamya mahānādaṃ tīrthenaiva mahodadhim
Того, на чёрную тучу похожего, населенного большими змеями, сильно гремящего океана достигнув вброд.

ततो रक्तजलं भीमं लोहितं नाम सागरम् ।
गता द्रक्ष्यथ तां चैव बृहतीं कूटशाल्मलीम् ॥३४॥
tato raktajalaṃ bhīmaṃ lohitaṃ nāma sāgaram
gatā drakṣyatha tāṃ caiva bṛhatīṃ kūṭaśālmalīm
Затем к красноводному, ужасному морю, названному Лохита, отправившиеся, увидите то большое хлопковое дерево.

गृहं च वैनतेयस्य नानारत्नविभूषितम् ।
तत्र कैलाससङ्काशं विहितं विश्वकर्मणा ॥३५॥
gṛhaṃ ca vainateyasya nānāratnavibhūṣitam
tatra kailāsasaṅkāśaṃ vihitaṃ viśvakarmaṇā
И там дом Гаруды, разнообразными драгоценностями украшенный, подобный Кайласу, созданный Вишвакармой.

तत्र शैलनिभा भीमा मन्देहा नाम राक्षसाः ।
शैलशृङ्गेषु लम्बन्ते नानारूपा भयावहाः ॥३६॥
tatra śailanibhā bhīmā mandehā nāma rākṣasāḥ
śailaśṛṅgeṣu lambante nānārūpā bhayāvahāḥ
Там гороподобные, ужасные ракшасы, называемые вандехи, на горных вершинах свисают разнообразноформенные, вселяющие страх.

ते पतन्ति जले नित्यं सूर्यस्योदयनं प्रति ।
अभितप्ताश्च सूर्येण लम्बन्ते स्म पुनः पुनः ॥३७॥
te patanti jale nityaṃ sūryasyodayanaṃ prati
abhitaptāśca sūryeṇa lambante sma punaḥ punaḥ
Они падают в воду постоянно к восходу солнца и, нагретые Солнцем, свисают снова и снова.

ततः पाण्डुरमेघाभं क्षीरौदं नाम सागरम् ।
गता द्रक्ष्यथ दुर्धर्षं मुक्ताहारमिवोर्मिभिः ॥३८॥
tataḥ pāṇḍurameghābhaṃ kṣīraudaṃ nāma sāgaram
gatā drakṣyatha durdharṣaṃ muktāhāramivormibhiḥ
Затем, к выглядящему как бледно-жёлтое облако морю под названием Кширауда пошедшие, увидите неприступное, украшенное волнами как жемчужным ожерельем.

तस्य मध्ये महाञ्श्वेत ऋषभो नाम पर्वतः ।
दिव्यगन्धैः कुसुमितै राजतैश्च नगैर्वृतः ॥३९॥
tasya madhye mahāñśveta ṛṣabho nāma parvataḥ
divyagandhaiḥ kusumitai rājataiśca nagairvṛtaḥ
В центре его большая Белая гора, названная Ршабха, божественно пахнущими, цветущими и серебристыми деревьями окружённая.

सरश्च राजतैः पद्मैर्ज्वलितैर्हेमकेसरैः ।
नाम्ना सुदर्शनं नाम राजहंसैः समाकुलम् ॥४०॥
saraśca rājataiḥ padmairjvalitairhemakesaraiḥ
nāmnā sudarśanaṃ nāma rājahaṃsaiḥ samākulam
Озеро с серебряными лотосами, сияющими золотыми тычинками, по имени Сударшана, полная царских лебедей.

विबुधाश्चारणा यक्षाः किंनराः साप्सरोगणाः ।
हृष्टाः समभिगच्छन्ति नलिनीं तां रिरंसवः ॥४१॥
vibudhāścāraṇā yakṣāḥ kiṃnarāḥ sāpsarogaṇāḥ
hṛṣṭāḥ samabhigacchanti nalinīṃ tāṃ riraṃsavaḥ
Божества чараны, якши, кимнары вместе с аджарами, взволнованные, подходят к тому лотосному озеру, желающие отдохнуть.

क्षीरोदं समतिक्रम्य ततो द्रक्ष्यथ वानराः ।
जलोदं सागरश्रेष्ठं सर्वभूतभयावहम् ॥४२॥
kṣīrodaṃ samatikramya tato drakṣyatha vānarāḥ
jalodaṃ sāgaraśreṣṭhaṃ sarvabhūtabhayāvaham
Кшироду пройдя, затем увидите, о ванары, Джалоду, лучшее из морей, всем живым существам приносящие ужас.

तत्र तत्कोपजं तेजः कृतं हयमुखं महत् ।
अस्याहुस्तन्महावेगमोदनं सचराचरम् ॥४३॥
tatra tatkopajaṃ tejaḥ kṛtaṃ hayamukhaṃ mahat
asyāhustanmahāvegamodanaṃ sacarācaram
Там его гневом рождённая сила, сделанный Хайямукха великий. То очень быстрое, движимое и недвижимое называют его едой.

तत्र विक्रोशतां नादो भूतानां सागरौकसाम् ।
श्रूयते चासमर्थानां दृष्ट्वा तद्वडवामुखम् ॥४४॥
tatra vikrośatāṃ nādo bhūtānāṃ sāgaraukasām
śrūyate cāsamarthānāṃ dṛṣṭvā tadvaḍavāmukham
Там звук кричащих, беспомощных живых существ, пребывающих в море, слышится, увидевших тот вход в подземный мир.

स्वादूदस्योत्तरे देशे योजनानि त्रयोदश ।
जातरूपशिलो नाम महान्कनकपर्वतः ॥४५॥
svādūdasyottare deśe yojanāni trayodaśa
jātarūpaśilo nāma mahānkanakaparvataḥ
У сладководного, в северной стороне 13 йоджин, под названием Джатарупашила, большая золотая гора.

आसीनं पर्वतस्याग्रे सर्वभूतनमस्कृतम् ।
सहस्रशिरसं देवमनन्तं नीलवाससम् ॥४६॥
āsīnaṃ parvatasyāgre sarvabhūtanamaskṛtam
sahasraśirasaṃ devamanantaṃ nīlavāsasam
Сидящего на вершине горы, почтенного всеми живыми существами, тысячеголового Бога Ананту, одетого в тёмно-синюю одежду.

त्रिशिराः काञ्चनः केतुस्तालस्तस्य महात्मनः ।
स्थापितः पर्वतस्याग्रे विराजति सवेदिकः ॥४७॥
triśirāḥ kāñcanaḥ ketustālastasya mahātmanaḥ
sthāpitaḥ parvatasyāgre virājati savedikaḥ
Его махатмы знамя – трёхглавая золотая пальма- поставленное на вершине горы, сияет вместе с сиденьем (постаментом).

पूर्वस्यां दिशि निर्माणं कृतं तत्त्रिदशेश्वरैः ।
ततः परं हेममयः श्रीमानुदयपर्वतः ॥४८॥
pūrvasyāṃ diśi nirmāṇaṃ kṛtaṃ tattridaśeśvaraiḥ
tataḥ paraṃ hemamayaḥ śrīmānudayaparvataḥ
В восточной стороне сделанное то здание владыками небес, а затем золотая, великолепная гора Удая.

तस्य कोटिर्दिवं स्पृष्ट्वा शतयोजनमायता ।
जातरूपमयी दिव्या विराजति सवेदिका ॥४९॥
tasya koṭirdivaṃ spṛṣṭvā śatayojanamāyatā
jātarūpamayī divyā virājati savedikā
Её вершина длиной 100 йоджан, неба касаясь, золотая, чудесная сияет вместе с алтарем.

सालैस्तालैस्तमालैश्च कर्णिकारैश्च पुष्पितैः ।
जातरूपमयैर्दिव्यैः शोभते सूर्यसंनिभैः ॥५०॥
sālaistālaistamālaiśca karṇikāraiśca puṣpitaiḥ
jātarūpamayairdivyaiḥ śobhate sūryasaṃnibhaiḥ
Салами, талами и тамалами, и карникарами, цветущими, золотыми, чудесными, солнцеподобными сияет.

तत्र योजनविस्तारमुच्छ्रितं दशयोजनम् ।
शृङ्गं सौमनसं नाम जातरूपमयं ध्रुवम् ॥५१॥
tatra yojanavistāramucchritaṃ daśayojanam
śṛṅgaṃ saumanasaṃ nāma jātarūpamayaṃ dhruvam
Там шириной в йоджану, высотой 10 йоджин вершина под названием Сауманаса, золотая, прочная.

तत्र पूर्वं पदं कृत्वा पुरा विष्णुस्त्रिविक्रमे ।
द्वितीयं शिखरं मेरोश्चकार पुरुषोत्तमः ॥५२॥
tatra pūrvaṃ padaṃ kṛtvā purā viṣṇustrivikrame
dvitīyaṃ śikharaṃ meroścakāra puruṣottamaḥ
Там первый шаг сделав, в старые времена Вишну, лучший из людей, в трёх шагах, второй на вершину Меру сделал.

उत्तरेण परिक्रम्य जम्बूद्वीपं दिवाकरः ।
दृश्यो भवति भूयिष्ठं शिखरं तन्महोच्छ्रयम् ॥५३॥
uttareṇa parikramya jambūdvīpaṃ divākaraḥ
dṛśyo bhavati bhūyiṣṭhaṃ śikharaṃ tanmahocchrayam
Солнце, обходя Джамбудвипу севернее, становится более видимым. Это вершина очень высокая.

तत्र वैखानसा नाम वालखिल्या महर्षयः ।
प्रकाशमाना दृश्यन्ते सूर्यवर्णास्तपस्विनः ॥५४॥
tatra vaikhānasā nāma vālakhilyā maharṣayaḥ
prakāśamānā dṛśyante sūryavarṇāstapasvinaḥ
Там называемые Вайкханасы, Валакхильи, великие Риши, проявляемые, наблюдаются, цвета солнца аскеты.

अयं सुदर्शनो द्वीपः पुरो यस्य प्रकाशते ।
यस्मिंस्तेजश्च चक्षुश्च सर्वप्रानभृतामपि ॥५५॥
ayaṃ sudarśano dvīpaḥ puro yasya prakāśate
yasmiṃstejaśca cakṣuśca sarvaprānabhṛtāmapi
Этот прекрасный остров спереди которого наблюдается, на котором и всех живых существ, и сила, и свет также.

शैलस्य तस्य कुञ्जेषु कन्दरेषु वनेषु च ।
रावणः सह वैदेह्या मार्गितव्यस्ततस्ततः ॥५६॥
śailasya tasya kuñjeṣu kandareṣu vaneṣu ca
rāvaṇaḥ saha vaidehyā mārgitavyastatastataḥ
У той скалы в рощах, пещерах и лесах Равану вместе с Ситой и тут и там надо отыскать.

काञ्चनस्य च शैलस्य सूर्यस्य च महात्मनः ।
आविष्टा तेजसा सन्ध्या पूर्वा रक्ता प्रकाशते ॥५७॥
kāñcanasya ca śailasya sūryasya ca mahātmanaḥ
āviṣṭā tejasā sandhyā pūrvā raktā prakāśate
Наполненный сиянием и Золотой горы, и солнца, махатмы восточные сумерки наблюдаются красными.

ततः परमगम्या स्याद्दिक्पूर्वा त्रिदशावृता ।
रहिता चन्द्रसूर्याभ्यामदृश्या तिमिरावृता ॥५८॥
tataḥ paramagamyā syāddikpūrvā tridaśāvṛtā
rahitā candrasūryābhyāmadṛśyā timirāvṛtā
После того не проходимой стала бы восточная сторона, окружённая богами, покинутая луной и солнцем, скрытая, мраком окружённая.

शैलेषु तेषु सर्वेषु कन्दरेषु वनेषु च ।
ये च नोक्ता मया देशा विचेया तेषु जानकी ॥५९॥
śaileṣu teṣu sarveṣu kandareṣu vaneṣu ca
ya ca noktā mayā deśā viceyā teṣu jānakī
В тех горах, всех пещерах и лесах, и которые мной не упомянуты, тех странах Ситу надо поискать.

एतावद्वानरैः शक्यं गन्तुं वानरपुङ्गवाः ।
अभास्करममर्यादं न जानीमस्ततः परम् ॥६०॥
etāvadvānaraiḥ śakyaṃ gantuṃ vānarapuṅgavāḥ
abhāskaramamaryādaṃ na jānīmastataḥ param
Столько обезьянами может быть пройдено, мы, обезьяньи герои, бессолнечное, бескрайнее не знаем дальше того.

अधिगम्य तु वैदेहीं निलयं रावणस्य च ।
मासे पूर्णे निवर्तध्वमुदयं प्राप्य पर्वतम् ॥६१॥
adhigamya tu vaidehīṃ nilayaṃ rāvaṇasya ca
māse pūrṇe nivartadhvamudayaṃ prāpya parvatam
Найдя же Вайдехи и жилище Раваны при полном месяце возвращайтесь, достигнув горы Удайи.

ऊर्ध्वं मासान्न वस्तव्यं वसन्वध्यो भवेन्मम ।
सिद्धार्थाः संनिवर्तध्वमधिगम्य च मैथिलीम् ॥६२॥
ūrdhvaṃ māsānna vastavyaṃ vasanvadhyo bhavenmama
siddhārthāḥ saṃnivartadhvamadhigamya ca maithilīm
Не стоит искать дольше месяца, а отсутствующий приговорён к смерти будет у меня. И достигшие цели вернитесь, найдя митхилийскую царевну.

महेन्द्रकान्तां वनषण्डमण्डितां दिशं चरित्वा निपुणेन वानराः ।
अवाप्य सीतां रघुवंशजप्रियां ततो निवृत्ताः सुखिनो भविष्यथ ॥६३॥
mahendrakāntāṃ vanaṣaṇḍamaṇḍitāṃ diśaṃ caritvā nipuṇena vānarāḥ
avāpya sītāṃ raghuvaṃśajapriyāṃ tato nivṛttāḥ sukhino bhaviṣyatha
По любимой Индрой, лесами украшенной земле странствуя умело, о обезьяны, достигнув Ситы, жены рождённого в роду Рагху, потом, вернувшиеся, будете радостными.